Dijitalleşme ve dijital dönüşüm hakkında merak ettikleriniz varsa okumanız gereken bir kitap listesini bu yazıda bulabilirsiniz. Listenin mümkün mertebe kapsamlı olarak hazırlanmasına ehemmiyet verilmiştir. [dia]
Dijital dönüşüm teknolojileri arasında sayılan, Yapay Zeka, Robotik, Endüstri 4.0, Siber Güvenlik, Sanal Gerçeklik, Oyunlaştırma, Bulut Bilişim, Büyük Veri (BigData), Nesnelerin İnterneti (IoT-Internet of Things), Paylaşım Ekonomisi, Finansal Teknoloji (FinTech), Blockchain Teknolojisi, Yüz Tanıma (Face Recognition), Drone’lar, 3 Boyutlu Yazıcılar gibi kavramları artık sık sık duyuyoruz. Ancak gerçek anlamda bu kavramlar neyi ifade ediyor sorusuna cevap vermek çok da kolay olmuyor.
Dijitalleşmenin artık hem bireysel hem de kurumsal yaşantımızın ayrılmaz bir parçası olduğunu söylemek sanırım abartı olmaz. İstesek de istemesek de bu yoldan geri dönmemiz mümkün görünmüyor. Hal böyle olunca bu oyunda sadece oyuncu olmak yerine oyun kurucu olmak için dijitalleşmeyi yakından tanımak önem arz etmektedir.
Bu bakış açıcıyla yaklaşık bir yıldır doktora tez araştırmalarım için dijitalleşme hakkında okuduğum kitaplardan bir liste oluşturdum. 10 kitaptan oluşan bu liste en iyi okuma listesi iddiasını taşımamaktadır. Ancak hem akademik eserleri, hem çeviri eserleri hem de dijitalleşmenin mahremiyet boyutlarını ele alan kitaplardan oluşması “dijitalleşme” fenomenini genel anlamda ve geniş bir çerçeveden değerlendirme şansını barındırmakta. Bu nedenle bu alanda okuma yapmak isteyenler için listedeki kitaplar hakkında kısa bilgiler veren bu yazıyı sizlerle paylaşıyorum.
Kitap ve Yazar Adları
- Dijital Dönüşümü İşletme Biliminin Gözlükleriyle Anlamak / Editör: Prof. Dr. Mehmet ERYILMAZ
- İşletme Yönetiminde Dijital Yaklaşımlar / Editörler: Prof. Dr. Zeyyat SABUNCUOĞLU, Prof. Dr. Mahmut PAKSOY, Prof. Dr. Kurtuluş KAYMAZ
- Dijital Dönüşümde Oyunun Kuralları / David Rogers
- Big Data @ Work / Thomas Davenport
- Dijitopya / Halil AKSU
- Beyaz Yakalı’nın Dijital Yakalı’ya Dönüşümü / İnan ACILIOĞLU, Nisa Nur KAYA
- Dijital Gelecekte İnsan Kalmak / Sinan CANAN, Mustafa ACUNGİL
- Dijital Mahremiyet / Harun ÖZDEMİR
- Dijital Çağda Müslüman Kalmak / Nazife ŞİŞMAN
- 24 Soruda Dijital Dönüşüm / Mustafa ACUNGİL
1. Dijital Dönüşümü İşletme Biliminin Gözlükleriyle Anlamak
İlk baskısı Nobel Yayınları tarafından 2021 yılı Aralık ayında yapılan kitap, Prof. Dr. Mehmet ERYILMAZ hocamızın editörlüğünde hazırlanmış. İçerisinde birçok değerli akademisyen hocamızın makaleleri yer almakta.
“Dijitalizasyon ve Stratejik Yönetim”, “Dijital İşe Alım”, “Dijital Çağda Bilgi Liderliği”, “Dijital Olgunluk Modelleri”, “İşletmeler İçin Geniş Kapsamlı Dijital Dönüşüm Strateji Çerçevesi”, “Dijitalizasyon ve Değişime Direnç” adlı makale başlıkla sadece bunlardan bir kaçı.
Kitapta bulunan makalelerin bir hakem listesinden geçmiş olmasının kitaba ayrı bir güvenilirlik sağladığını söyleyebiliriz.
2. İşletme Yönetiminde Dijital Yaklaşımlar
Akademik içerikli olan bu kitap da yine 3 Profesör hocamızın editörlüğünde hazırlanarak 2021 yılında yayımlanmış. Özellikle işletme bilimindeki klasik yönetim kavramları, dijital perspektiften yeniden ele alınmış. Bazı makalelerden örnek verecek olursak; “Dijital Karar Alma”, “Dijital Etik”, “Dijital Liderlik”, “Dijital Örgüt Kültürü”, “Büyük Veri ve Veri Madenciliği”, “Dijital Bozulma ve Örgütsel Bağlamı” gibi başlıklar sıralanabilir.
Kitapta “Dijital Dönüşüm Stratejisinin Tasarımında Dinamik Faktörlerin Analizi” adlı derin içerikli makaleyi ele alan Prof. Dr. Mehmet BARCA ve Prof. Dr. Kurtuluş KAYMAZ hocalarıma kitabın bir nüshasını da şahsıma ayırdıkları için buradan bir kez daha teşekkür etmek istiyorum.
3. Dijital Dönüşümde Oyunun Kurallar
Kitap her ne kadar 2016 yılında ilk baskısını Kolombiya Üniversitesinde yapmış olsa da 2020 yılındaki çeviri baskısından okuduğunuzda anlatılanların hala günümüzde geçerliliğini koruduğunu fark edeceksiniz. Ülkemizde Optimis Yayın Grubu’ndan çıkan kitap, İclal Büyükdevrim Özçelik tarafından muhteşem bir çeviriyle yayımlanmış.
Kitapta dijitalin değiştirdiği 5 strateji alanı detaylı şekilde anlatılmış. Yazar David Rogers, aynı zamanda bir pazarlama hocası olduğu için olsa gerek strateji alanlarının ilk sırasını “Müşteriler” olarak ele almakta ve devamında “Rekabet”, “Veri”, “İnovasyon” ve “Değer” başlıklarını sıralamakta. Konular sadece teorik olarak ele alınmamış ayrıca vurgulanan 5 strateji alanındaki dijital dönüşüme yönelik toplamda 9 uygulama aracını detaylandırılmış.
Kitabın özeti ne diye sorarsanız dijitalleşmeyle ilgilenen herkesin asla unutmaması gereken şu cümlesini alıntı yaparak cevap verebilirim.
“Dijital dönüşüm, teknolojiyle değil, strateji ve düşünme biçimiyle ilgilidir.”
4. Big Data @ Work
Dijitalleşme teknolojilerinin hangisi en önemlidir sorusuna cevap vermek kolay olmasa da bana göre en önemlisi bulut bilişim ve veriyle ilgili olan kısmıdır. Bu konuda mesafe kat edemeyen hiçbir dijital dönüşüm projesinin %100 başarıya ulaşması düşünülemez. Çünkü dijitalleşmenin temeli veriden başlar.
Büyük veri konusunu birçok yönden ele alan ve bu konuda dünyanın önemli isimlerinden olan Thomas Davenport’un kitabı, 2014 yılında Harvard Busines School’ta yayımlanmış ve aynı yılın Aralık ayında Türk Hava Yolları Yayınları tarafından çevrilerek Türkçe’mize kazandırılmıştır.
Bu kitabı 2015 yılında ilk aldığımda okurken çok anlamlı bulmamış yarıda bırakmıştım. Şimdi yeniden okuyunca oldukça derin stratejilerin içerdiğini ve bir kitabın değerinin anlaşılmasının biraz da okuyucunun alt yapısıyla ilgili olduğunu fark etmiş oldum. Teknik konuları içermeyen sadece büyük verinin mahiyetini tüm yönleriyle anlatan bir kitap.
5. Dijitopya – Dijital Yolculuk Rehberi
Buraya kadar anlatılan kitaplar daha çok teorik ağırlıklı iken Dijitopya neredeyse tamamen uygulamaya yönelik sahanın içinden örneklerle dolu bir kitap. Dijitopya.co adlı web sitesinin kurucusu Halil Aksu önderliğinde ve birçok kişinin katkılarıyla hazırlanan kitap, dijitalleşmeye özgü olarak QR koduyla sizi web sitelerine ve videolara götürmekte ve okumayı daha eğlenceli hale getirmekte. Ayrıca bizzat pratikte dijital dönüşüm projesi uygulayıcılarının tecrübelerinin paylaştığı bölümler yer almakta.
Kanaatimce Dijitopya, dijital dönüşüm uygulamalarını tüm boyutlarıyla ele alan en kapsamlı kitaplardan biridir.
6. Beyaz Yakalı’nın Dijital Yakalı’ya Dönüşümü
Kitabın ismine bakılırsa sadece İnsan Kaynakları konularını ele alıyor gibi görünse de aslında dijitalleşme ile ilgili de doyurucu bilgiler veren ve yazım dili kolay anlaşılır olan bir kitap. Özellikle çalışanlarının dijital yetkinliklerini geliştirmek isteyen İK profesyonellerinin okumaları halinde çok fayda görecekleri kanaatindeyim.
7. Dijital Gelecekte İnsan Kalmak
Buraya kadar sıraladığımız kitaplar, teknoloji ve dijitalleşmenin işletme, üretim ve profesyonel yaşamdaki değişimine vurgu yaparken “Dijital Gelecekte İnsan Kalmak” kitabı adından da anlaşılacağı üzere odağına “insanı” almakta.
Beyin ve sinir konularındaki uzmanlığı ile tanıdığımız Prof. Dr. Sinan Canan hocamız ile uzun zamandır bilişim ve teknoloji ile iştigal ettiğini bildiğimiz Mustafa ACUNGİL tarafından ele alınmış. Kitap insanlık tarihiyle ve beyin nedir, ne işe yarar sorularıyla başlamakta ve büyük devrimlerin sosyolojik etkileri ve dijital dönüşümün ne olduğu ile devam etmekte. Daha sonra gelecekle ilgili bazı mülahazalar yapılarak bireyin, ilişkilerin, ailenin, gençliğin, günlük yaşam gibi önemli başlıkların geleceği ile ilgili senaryolar tartışılmakta.
8. Dijital Mahremiyet
Bu kitap, dijitalleşmenin özellikle kişisel mahremiyetini bu denli detaylı ve kültürel kodlarımıza göre ele alan tek kitap olabilir. Genelde dijitalleşmenin güvenliğine yönelik hususlar tartışılıyor ancak kültürel değerlerimiz bağlamında kişisel mahremiyeti tartışan yayınlar henüz yaygınlaşmamış görünüyor.
Kitabın arka kapağındaki:
“Kişisel verilerden beslenen dijital platformlara karşı kendinizi, ailenizi ve sevdiklerinizi koruyabilmeniz için yazılan bu kitapta, meseleler güncel örneklerle ele alındı.” cümlesinden kitabın amacı daha iyi anlaşılabilir.
Çocuklarını kültürel değerleriyle birlikte dijital çağa uygun yetiştirmek isteyen her anne babanın okuması gereken bir kitap diyebilirim.
9. Dijital Çağda Müslüman Kalmak
Araştırmacı yazar Nazife ŞİŞMAN tarafından 2016 yılında yani bundan 5 sene evvel kaleme alınan kitap kendi ifadeleri ile şu zor sorulara cevap aramaktadır:
“21. yüzyılda yaşayan faniler olarak nasıl bir dünya ile kuşatılmış olduğumuzun farkında mıyız? Alo fetva hatları, online zekat mecraları, YouTube’dan yayınlanan vaazlar, zikirmatikler, Mescid_i Haram’dan naklen yayınlanan namazlar… Bu yeni teknolojiler, yeni araçlar dini neşvenin, ilmin, fıkhın, maneviyatın aktarılmasında kullanıldığında, esasında olmakta olan nedir?”
Günümüzde dijitalleşmenin sonuçlarının sosyolojik ve dini boyutlarda ele alınarak yorumlandığı bir kitap.
10. 24 Soruda Dijital Dönüşüm
Dijital dönüşüm ile ilgili kavramları ve dijital dönüşümün etkileri 24 soruyla anlatılmış, okunması kolay ve yalın bir kitap. Mustafa ACUNGİL, sahadaki dijital dönüşüm uygulamalarından edindiği tecrübeyle özellikle dijital dönüşümün öğrencileri, işe yeni başlayanları, kıdemli çalışanları, meslek sahiplerini, girişimciliği, yönetici ve şirket sahiplerini nasıl etkileyeceğini tartışmakta.
Dijitalleşme konularına yabancı olan ve bu alanda kendilerini geliştirmek isteyenler “24 Soruda Dijital Dönüşüm” kitabı ile başlangıç yapabilirler.
